Rumeysa Dobra
17 Eki 2023
Joseph Von Hammer-Purgstall'ın İstanbul Günleri Kronik Kitap tarafından yayımlandı
Osmanlı İstanbul'una doğu ve batıdan farklı motivasyonlara sahip pek çok seyyah gelmiştir. Söz konusu seyyahların rotasında Üsküdar, Tarihi Yarımada, Surlar, Boğaziçi Kıyıları gibi İstanbul’un kıymetli mekanları yer almıştır. Bu mekanlar seyyahları adeta büyülemiştir.
Osmanlı Devleti’ne 1779 senesinde “tercüman” unvanıyla gelen Hammer, 1802 senesinde elçilik sekreterliği vazifesini üstlenmiştir. İstanbul’da ki günleri 1806’da Yaş şehrine Avusturya Konsolosu olarak tayin edilmesiyle son bulmuştur.
Söz konusu eser Hammer’in Osmanlı İstanbulu’nda ikamet ederken ki anılarını ihtiva etmektedir. Bu eser, kendisinin doğu iklimine duyduğu merakı, Osmanlı coğrafyasına ilgisini ve İstanbul’a karşı duyduğu sevgiyi göstermektedir.
Aynı zamanda iyi bir tarih bilgisine sahip olan Hammer, tarihi bilgileriyle gözlem yeteneğini füzyon ederek Osmanlı İstanbul’una dair deneyimlerini kaleme alıyor. Hammer, İstanbul Günleri adlı eserinde İstanbul’daki yaşam biçimleri, sosyal ve gündelik hayat hakkında dinamik bir portre sunuyor. Hammer’in bu eseri Osmanlı İstanbul’unu tasvir etmesi yönüyle tarihçiler için kıymetli bir eseri teşkil ediyor.
İşte Hammer’in kaleminden Osmanlı İstanbulu’na dair bir pasaj: “Renkli veya altınla kaplanmış kafeslerle denize doğru uzanan cumbalı pencereler, gök mavisi zemin üzerindeki yaldızlı kitabeler, uzun servi ağaçları ve aynı ölçüde yüksek ve narin bacalar minarelerle karışmış, sihirli bir fenerden geçer gibi denizin ucundaki manzara ve arkasındaki yedi tepeye yayılmış imparatorun şehri, limandan açılan mimari fantezinin düzensiz bir görüntüsü Binbir Gece’den hayal edilmiş tasvir gibiydi. Kubbelerin ve minarelerin karışımı, surlar ve sultanın sarayının servileri ve kubbeleri, limandaki direkler ile minareler korusu, ilk bakışta farkına varılamayacak kadar muazzam ve heybetli idi. Kendimi doğu dünyasının yeni intibalar denizine atıverdim ve büyük bir gönül rahatlığı ile karşıma gelen her dalga ile yeni bir hayata kulaç attım.”
Joseph Von Hammer-Purgstall